برای دهه ها، برنامه نویسان در رویای محیط های توسعه ای به سر می بردند که ابزارهای یکپارچه قدرتمند موجود در آنها بتواند کارآمدی بالایی را فراهم نماید. نخستین محیط های پیشرفته از این نوع در طی سال های نخست دهه ۹۰ در انجمن یونیکس پدیدار گشت.
اما ناتوانی پلاتفرم های سخت افزاری آن زمان در پشتیبانی نیازهای محاسباتی چنین محصولات پیچیده ای آنها را محکوم به شکست زودهنگام نمود. امروزه، با وجود ایستگاه های کاری توسعه گر که دارای پردازنده های ۳ گیگاهرتزی و رم های ۱ گیگابایتی هستند، محیط های قدرتمند می توانند بدون وارد ساختن بار اضافی بر سخت افزار اجرا گردند. در نتیجه این پیشرفت، طی چند سال گذشته شاهد ظهور محصولات قابل توجهی، از قبیل Visual Studio .Net و Eclipse ۳.۰، بوده ایم که سطح IDEها را بالا برده اند.
ما به بررسی چهار IDE پیشرو برای توسعه جاوای enterprise (و ابزارهای همراه آنها) از شرکت Borland Software، شرکت IBM، شرکت Oracle، و شرکت Sun Microsystems پرداختم. این محصولات به شکلی جالب توجه سمبل های IDE متفاوت را به کار می برند.
محصول IBM مبتنی بر Eclipse ۳.۰ مجانی کدباز است، که مقبولیت زیادی در بین توسعه گران جاوا دارد؛ محصول Sun مبتنی بر پلاتفرم IDE کدباز رقیب یعنی NetBeans است؛ و محصولات Oracle و Borland بر مبنای رابط های کاربر اختصاصی ساخته شده اند.مجموعه های ابزارهای گردآوری شده در این محصولات به میزان قابل توجهی از فروشنده ای به فروشنده ی دیگر متفاوت است. من مجموعه ابزارهایی را برگزیدم که شامل مدل سازی، یکپارچگی وب به صورت ذاتی، و پشتیبانی J۲EE بودند – عناصر مهم هر پلاتفرم جاوا enterprise. این چهار IDE هر کدام در نوع خود قابل توجه هستند و نشان می دهند که تا چه حد تکنولوژی جدید در طی چند سال اخیر رشد داشته است.
● Borland JBuilder ۲۰۰۵ Enterprise Edition
JBuilder IDE نخستین IDE ماژولار بود که جاوا را پشتیبانی نمود. معماری آن به خوبی مستند شده و راهنماهای موجود برای نوشتن plug-in ها قابل فهم هستند؛ بسیاری از فروشندگان واسط و همکاران کدباز (open source) اقدام به نوشتن ابزارهای plug-in برای پلاتفرم نموده اند. Jbuilder در سه نسخه عرضه می گردد: نگارش شخصی یا Personal Edition، که به صورت مجانی قابل دانلود است، شامل IDE پایه و تعدادی ابزار اضافی از قبیل یک طراح GUI، چاچوب یکپارچه JUnit، و برخی آیتم های دیگر است؛ ویرایش توسعه گر یا Developer Edition، که گروهی از مشخصه های مختلف را گرد هم آورده است، به خصوص پشتیبانی XML و وب، servlet ها، JSP، و JSF (JavaServer Faces)؛ و ویرایش سازمانی یا Enterprise Edition، که سرویس های وب، J۲EE، پشتیبانی CORBA، و رسم نمودار UML را به مجموعه می افزاید. از بین این سه ویرایش، من JBuilder Enterprise Edition را مورد بررسی قرار دادم. به دلیل تکامل آن، این IDE در میان چهار IDE که در اینجا مورد بررسی قرار گرفتند بهترین بود: عمل پیمایش در آن بصری و ساده است، و کلیک کردن در میان کارها هرگز به بن بست یا پنجره های غیر منتظره منتهی نمی گردد.
در صورت مواجه شدن با مشکل، یک سیستم help در دسترس است – بهترین در میان چهار محصول دیگر. و برای توسعه گرانی که ترجیح می دهند کار را با آموختارها (tutorialها) آغاز کنند، Borland گزینه هایی واضح با طراحی خوب فراهم می نماید. پشتیبانی JBuilder برای مشخصه هایی که وجود آنها در یک IDE سازمانی high-end انتظار می رود ناب، هوشمندانه و کاربردی است. تنها استثنا تولید فایل برای Ant (یک ابزار کمکی ساخت کدباز که معمولا در جاوا مورد استفاده قرار می گیرد) است، که آزاردهنده می باشد. با چشم پوشی از این نقصان، محیط مزبور محیطی لذت بخش برای استفاده است.
فراتر از قابلیت IDE، JBuilder ۲۰۰۵ پشتیبانی برای برخی تکنولوژی های منحصربفرد، از قبیل یکپارچگی با CORBA، obfuscation کد، و تحلیل امنیت کد با استفاده از یک plug-in متعلق به Fortify را فراهم می آورد.Jbuilder همچنین به شکل قابل توجهی پشتیبانی برای XML و مشتقات بیشمار آن را تکمیل نموده است، و یک ویرایشگر HTML خوب به اضافه ی تعداد زیادی ابزار برای توسعه و تست سرویس های وب، و پشتیبانی برای J۲ME و WAP را فراهم آورده است. فرقی نمی کند که کدام تکنولوژی با پروژه شما در هم آمیخته است، به احتمال قریب به یقین JBuilder آن را پشتیبانی می نماید.
اما در هر صورت مدلسازی ضعیف است. بسته ی مزبور تنها دو نمودار UML را پشتیبانی می کند. این نقصان از آنجا ناشی می گردد که Borland اقدام به خریداری Together نموده است. Together یک بسته ی high-end مدلسازی است که شرکت در صورت نیاز شما به مدلسازی زیاد شما را به سوی آن هدایت می کند. از ابتدای ماه مارس، Borland یک مدل فروش را در پیش گرفته است که Together را با JBuilder و سایر ابزارهای Borland بر اساس نیازهای توسعه گر ترکیب می نماید. این مجموعه ی محصولات مبتنی بر وظیفه، که Core SDP نام گرفته است، اساس عرضه ی سازمانی Borland را از حالا به بعد شکل خواهد داد.
یک نکته جالب دیگر: در کنفرانس سالانه Eclipse در ماه مارس، Borland اعلام نمود که مجموعه ای از plug-inهای Eclipse را عرضه خواهد کرد که قابلیت های JBuilder ۲۰۰۵ را افزایش خواهد داد. شرکت تا کی به پشتیبانی دو GUI برای یک محصول ادامه خواهد داد مشخص نیست، اما از این اعلام این گونه به نظر می رسد که احتمالا JBuilder ۲۰۰۵ در نهایت به سوی Eclipse گام بر خواهد داشت. اگر این اتفاق رخ دهد، آن یک IDE عالی را رها خواهد ساخت، IDE ای که Borland قابلیت های بسیاری را به آن افزوده است.