DOM)Document Object Model) يک رابط برنامه نويسی برای سندهای XML و Html است . با استفاده از اينترفيس فوق، نحوه دستيابی و انجام پردازش های لازم در رابطه با سند های XML و Html فراهم می گردد . برنامه نويسان با استفاده از DOM ، قادر به ايجاد يک سند ،حرکت در طول ساختار سند، افزودن ، اصلاح و يا حذف element های يک سند XML و يا Html می باشند . DOM توسط کنسرسيوم وب استاندارد و بمنظور استفاده از طريق زبان های برنامه نويسی متعددی طراحی شده است .

گره ها

برنامه ای با نام پارسر، امکان استقرار يک سند XML در حافظه را فراهم می نمايد . پس از استقرار سند در حافظه ، اطلاعات مربوطه بکمک DOM ، قابل بازيابی و پردازش خواهد بود . DOM ، يک نمايش شبه درختی از يک سند XML را ايجاد می نمايد . element Document ، دارای بالاترين سطح در درخت ايجاد شده است . element فوق ، دارای يک و يا چندين فرزند است . يک اينترفيس گره ، امکان خواندن و يا نوشتن element های خاصی در ساختار درختواره ای يک سند XML را ميسر می نمايد .با استفاده از خصلت ChildNodes مربوط به element Document و بکارگيری يک حلقه تکرار می توان هر يک از گره ها را انتخاب و در ادامه عمليات مورد نظر در رابطه با آن را انجام داد . پارسر شرکت ماکروسافت (MSXML) ، دارای توابع متفاوت بمنظور حرکت در طول درخت، دستيابی به گره ها بهمراه خصلت مربوطه، درج و حذف گره ها و تبديل ساختار درختی به شکل اوليه XML است . در حال حاضر، سيزده نوع متفاوت گره توسط پارسرشرکت ماکروسافت، حمايت می گردد . جدول زير متداولترين نوع گره ها را نشان می دهد .

نوع گره

<!DOCTYPE food SYSTEM "food.dtd">
Document type
<?xml version="1.0"?>
Processing instruction
<drink type="tea">Irani</drink>
Element
type="tea"
Attribute
Irani
Text

استفاده از پارسر:

بمنظور خواندن، ويرايش و يا ايجاد و پردازش يک سند XML ، می بايست از يک پارسر استفاده کرد . پارسر شرکت ماکروسافت، يک عنصر مبتنی بر COM بوده که بهمراه IE نسخه پنج ، ارائه شده است . پس از نصب مرورگر فوق، امکان استفاده از پارسر فراهم می گردد . پارسر MSXML ، دارای امکانات متعدد برنامه نويسی بمنظور استفاده توسط زبانهای زير است :
• حمايت از جاوااسکريپت VBScript Perl جاوا و ++ C
• حمايت از استاندارد کنسرسيوم وب و XML DOM
• حمايت از DTD و معتبر سازی
مثال : نحوه ايجاد شی Document ، با استفاده جاوااسکريپت ، VBscript و ASP در جدول زير نشان داده شده است :

var xmlDoc = new ActiveXObject("Microsoft.XMLDOM")
Javascript
set xmlDoc = CreateObject("Microsoft.XMLDOM")
VBscript
set xmlDoc = Server.CreateObject("Microsoft.XMLDOM")
ASP

استقرار يک سند XML در حافظه:

کدهای زير نحوه استقرار يک سند XML با نام Test.xml در حافظه را نشان می دهد :
استقرار يک سند XMLدر حافظه

<script language="JavaScript">
var xmlDoc = new ActiveXObject("Microsoft.XMLDOM")
xmlDoc.async="false"
xmlDoc.load("Test.xml")
// ....... پردازشهای لازم
</script>

اولين خط در اسکريپت های فوق ، يک نمونه از پارسر XML شرکت ماکروسافت را ايجاد می نمايد . در دومين خط ، به پارسر اعلام می گردد منتظر دريافت کامل سند XML بوده قبل از اينکه پردازش خود را آغاز نمايد . در سومين خط ، به پارسر اعلام شده است که يک سند XML با نام Test.xml را در حافظه مستقر نمايد .

استقرار متن XML در پارسر

کدهای زير، نحوه استقرار يک رشته متن را در پارسر XML نشان می دهد . در مثال فوق از متد LoadXML در مقابل متد load استفاده شده است . از متد loadXML بمنظور استقرار يک رشته متن در پارسر استفاده می گردد .

استقرار يک رشته متن XMLدر حافظه

<script language="JavaScript">
var text="<note>"
text=text+"<to>Ali</to><from>Reza</from>"
text=text+"<heading>Reminder</heading>"
text=text+"<body>Don't forget me this weekend!</body>"
text=text+"</note>"
var xmlDoc = new ActiveXObject("Microsoft.XMLDOM")
xmlDoc.async="false"
xmlDoc.loadXML(text)
// ....... پردازش هایلازم
</script>

شی ParseError

خطای مربوط به فايل : با استفاده از شی ParseError ، می توان از کد ، متن خطاء و حتی شماره خطی که خطاء در آن اتفاق افتاده است ، آگاهی يافت . در برنامه زير پارسر، سعی در استقرار سندی XML در حافظه نموده که وجود خارجی ندارد . پس از تشخيص خطاء ، برخی از خصلت های مربوط به خطاء در خروجی نمايش داده خواهد شد .

تشخيص خطاء و استفاده از شی ParseErrorدر رابطه با وجود يک فايل

var xmlDoc = new ActiveXObject("Microsoft.XMLDOM")
xmlDoc.async="false"
xmlDoc.load("Test1.xml")
document.write("<br>Error Code: ")
document.write(xmlDoc.parseError.errorCode)
document.write("<br>Error Reason: ")
document.write(xmlDoc.parseError.reason)
document.write("<br>Error Line: ")
document.write(xmlDoc.parseError.line)

خطای مربوط به XML . فرض کنيد يک سند XML که "خوش شکل " نمی باشد، توسط پارسر خوانده شود . کدهای زير نحوه تشخيص و برخورد با خطاء را نشان می دهد :

تشخيص خطاء و استفاده از شی ParseError در رابطه با سند "خوش شکل "

var xmlDoc = new ActiveXObject("Microsoft.XMLDOM")
xmlDoc.async="false"
xmlDoc.load("note_error.xml")
document.write("<br>Error Code: ")
document.write(xmlDoc.parseError.errorCode)
document.write("<br>Error Reason: ")
document.write(xmlDoc.parseError.reason)
document.write("<br>Error Line: ")
document.write(xmlDoc.parseError.line)

خصلت های ParseError

کد خطای بوجود آمده ، برگردانده می شود .
errorCode
علت خطای بوجود آمده ،برگردانده می شود .
reason
شماره خط خطای بوجود آمده ، برگردانده می شود
line
محل بروز خطاء در خط مربوطه را برمی گرداند .
linePos
رشته ای که شامل خط مربوط به خطای بوجود آمده است، برگردانده می شود
srcText
urlمربوط به سند مستقر سده در حافظه ، بر گردانده می شود .
url
محل بروز خطاء در فايل مربوطه، برگردانده می شود .
filePos

حرکت در طول درخت

يکی از متداولترين روش های بازيابی element های يک سند XML ، حرکت در طول درخت ( از گره ای به گره ديگر ) و استخراج مقدار متن ذخيره شده بهمراه هر يک از element ها است . کدهای نوشته شده زير ، امکان حرکت در طول يک درخت XML را فراهم و در ادامه هر يک از element های سند XML ، در خروجی نمايش داده می شوند ( کدها با استفاده از VBScript نوشته شده اند ) .

حرکت در طول درخت و نمايش element های يک سند XML

set xmlDoc=CreateObject("Microsoft.XMLDOM")
xmlDoc.async="false"
xmlDoc.load("note.xml")
for each x in xmlDoc.documentElement.childNodes
document.write(x.nodename)
document.write(": ")
document.write(x.text)
next

ايجاد محتويات مبتنی بر Html برای يک سند XML

يکی از مهمترين قابليت های XML ، تمايز و تفکيک سندهای Html از داده های مربوطه است . با استفاده از يک پارسر XML ، موجود در مرورگرها ، يک صفحه وب قادر به ايجاد محتوياتی پويا است . در اين زمينه می توان از پتانسيل های جاوااسکريپت بمنظور توليد و ارائه محتويات پويا نيز استفاده کرد . در همين راستا ، امکان استفاده از ASP برا ی ايجاد محتويات پويا با تاکيد بر نقش سرويس دهنده وب نيز وجود دارد . برنامه زير ، داده های موجود در يک سند XML را خوانده و آنها را با فرمت Html در خروجی نمايش خواهد داد .

نمايش داده های موجود در يک سند XMLبا استفاده از جاوااسکريپت

var xmlDoc = new ActiveXObject("Microsoft.XMLDOM")
xmlDoc.async="false"
xmlDoc.load("note.xml")
nodes = xmlDoc.documentElement.childNodes
to.innerText = nodes.item(0).text
from.innerText = nodes.item(1).text
header.innerText = nodes.item(2).text
body.innerText = nodes.item(3).text

دستيابی به element ها از طريق نام

رنامه زير داده های موجود در يک سند XML را خوانده و آنها را با فرمت Html در خروجی نمايش خواهد داد .
دستيابی به element ها د ر يک سند XML از طريق نام و بکمک جاوااسکريپت:

var xmlDoc = new ActiveXObject("Microsoft.XMLDOM")
xmlDoc.async="false"
xmlDoc.load("note.xml")
document.write(xmlDoc.getElementsByTagName("from") .item(0).text)

منبع : راسخون